Bezorg­schaam­te?

Moeten we aan de bezorgschaamte, nu bestelwagens, maaltijdkoeriers en boodschappenbezorgers onze wegen lijken te verstoppen, het milieu te vervuilen en de relatie met onze buren te verpesten?

Bezorgschaamte

Het is in toenemende mate een plaag in de hoofdstad en grote steden. Met de alsmaar stijgende populariteit van webshoppen rijden er steeds meer koeriers door het centrum. Nadat eerder Veilig Verkeer Nederland al alarmsloeg over tientallen bestelbusjes per dag in woonstraten, luiden nu hoofdstedelijke winkeliers de noodklok. ,,Het is niet normaal om een spijkerbroek, koptelefoon of inktpatronen voor je printer in een grote doos te laten afgeven aan je voordeur, terwijl het overige verkeer wordt gehinderd,” zegt Guido Frankfurther van ondernemersorganisatie MKB Amsterdam.

Frankfurther vond het hoog tijd voor een nieuw woord: bezorgschaamte. Consumenten zouden moeten beseffen dat ze steden, dorpen, ja zelfs het hele land, onleefbaar maken als ze alles maar laten thuisbezorgen. Frankfurther wil daar een rem op zetten.
Hier lijkt ook enig eigenbelang aan ten grondslag te liggen. Dat winkels hiervan direct zouden profiteren, kon Frankfurther niet ontkennen: ,,Die staan inderdaad onder druk.''

Gewetensvragen

Even wat gewetensvragen daarbij: Schaamt u zich voor al die bezorgwagentjes, fietsen en scooters in uw gemeente, die druk zijn met uw bestellingen? Of voor die volle straten en milieuvervuiling? En gromt u als u alweer een pakje moet aannemen voor de buurman, of als u een half uur toeterend achter een bezorger staat die een pakketestafette in de straat doet?

Als het antwoord 'ja' is, waarom hebben we met z'n allen vorig jaar dan toch 242 miljoen online bestelde producten laten thuisbezorgen? Bijna iedereen maakt zich schuldig aan de bezorgtsunami. In 2018 bestelde 96% van de Nederlanders iets online. Volgens marktvorser Gfk gaven ze daarbij 13,1 miljard euro uit aan 'echte' producten die worden thuisbezorgd. Ik doe er zelf nauwelijks aan mee. Gemiddeld 1 bestelling per jaar. Ik kreeg laatst een bol.com cadeaukaart dus tja...

Bezorgbrommers

De maaltijden dan, op die bezorgbrommertjes die volgens Veilig Verkeer Nederland zes keer zo veel ongelukken veroorzaken als oplettende burgers. Zijn we gestopt om bij ernstige kookluiheid buiten de deur te bestellen? Niet volgens Thuisbezorgd.nl. In de eerste 3 maanden van dit jaar kwamen eetkoeriers via de bezorggigant bijna negen miljoen keer aan de deur, 17 % meer dan een jaar eerder. Ook dit lijkt me een probleem voor in de stad.

Ook bij het afleveren van de boodschappen is bedeesdheid ver te zoeken. Volgens logistiek expert Walther Ploos van Amstel wordt een kleine 5 % van de boodschappen in Amsterdam inmiddels aan de deur bezorgd.

Zóuden we ons moeten schamen voor al die bezorgzucht? Want een op de zes voertuigen in de stad bezorgt iets. De eerste meevaller is dat die bij lange na niet allemaal rijden voor thuisbestellingen. Van de 1,1 miljoen bedrijfsauto's in Nederland bezorgen er 'slechts' 50.000 pakketten. De rest vervoert bier voor cafés, voorraad voor winkels of bouwmaterialen voor bouwplaatsen. Daarnaast bestaat 80 % van de bestelwagenfile uit servicebusjes, van die van de bierwacht tot die van loodgieters en bewakers.

Dus de bijdrage door onze bezorgdrift lijkt mee te vallen. Wat niet meevalt is dat fysieke winkels moeten sluiten, de één na de ander. Denk aan:

• Free Record Shop
• Scheer & Foppen
• Kijkshop
• V&D 
• Marskramer 
• Intertoys etc.

Wagentjes

Pakket-, maaltijd- en boodschappenbezorgers zijn bovendien niet zo vervuilend als ze lijken. De grote voedselbezorgers (New York Pizza, Uber Eats, Thuisbezorgd) gebruiken fietsen en elektrische scooters. Supermarkten Picnic, AH en Jumbo hebben elektrische wagentjes.

Ook bundelen die bezorgers - behalve de maaltijdkoeriers - leveringen voor meerdere gebruikers. Een pakketbezorger bezoekt dagelijks 130 tot 180 verschillende adressen. Elke supermarktkoerier heeft voor 10 (Picnic) tot 15 (AH) klanten boodschappen bij zich. Ontvangers hoeven dus niet individueel op pad. Elke rit met een bezorgauto betekent zo 3 tot 6 autobewegingen minder.

Transportschaamte

En als we ons dan ergens voor willen schamen, laten we dan kijken naar ons eigen vervoer. De grootste drukte op de weg, milieuverontreiniging en maatschappelijke belasting veroorzaken we nog altijd zelf. Het is dus eerder tijd voor transportschaamte.

En dan vergeten we nog de buurman die steevast al die pakketjes voor ons moet aannemen - en vice versa. Volgens een peiling van 'sociaal bezorgnetwerk' Homerr is 35 % van de bestellers niet thuis op het moment dat iets wordt bezorgd. De getergde buur die niet het pakketpunt voor zijn hele buurt wil zijn, kan bovendien een sticker 'Wij nemen geen pakketten aan voor de buren' bij de deur plakken. Die wordt voor €1,85 thuisbezorgd. (oh ironie!)

Conclusie

Als we nu eens met zijn allen zoveel mogelijk de boodschappen en andere aankopen dichtbij haalden en dan zoveel mogelijk lopend en met de fiets dan lossen veel problemen zich op. Ook blijft het winkelbestand op peil en daarmee de werkgelegenheid voor (kleine) ondernemers.
Als je een keer geen zin in koken hebt (dat overkomt mij regelmatig) dan fiets ik zelf naar de snackbar/pizzeria/supermarkt voor een maaltijd. Verbeter de wereld: begin bij jezelf.

Dicht(er)bij je werk gaan wonen of werk dicht(er)bij je woonplaats zoeken tot binnen fietsafstand heeft natuurlijk vergelijkbare positieve effecten:

• minder milieuvervuiling 
• minder (reis-)kosten
• betere conditie etc.

Link

Het oorspronkelijke en volledige artikel van Herman Stil vind je hier met onderaan een video van een college van de Universiteit van Nederland bespreekt Tom van Woensel de logistiek achter de pakketbezorging, en hoe dat straks nóg sneller kan...