Vervuiling in de ruimte

Ook (net) buiten de dampkring van de aarde maken we er als mensheid een puinhoop van: De hoeveelheid ruimtepuin die satellieten en andere objecten buiten de dampkring bedreigt, blijft in hoog tempo toenemen.

De kans dat ruimtepuin daadwerkelijk op aarde belandt en enorme schade aanricht, is klein. De meeste stukken schroot van oude satellieten die de dampkring bereiken, verdampen vrij vlot.
Maar laat er geen misverstand over bestaan dat de mensheid wél te maken heeft met een groot probleem, beklemtoont Tim Flohrer van ruimtevaartorganisatie ESA.

"Het toenemende aantal kunstmatige brokstukken dat in de ruimte rondzweeft en de zogenoemde near earth objects (neo's, red.) vormen een serieuze bedreiging voor onze infrastructuur in de ruimte en op aarde", stelt Flohrer.
"Botsingen met brokstukjes kunnen in theorie rampzalige gevolgen hebben. Satellieten kunnen worden vernietigd zodat er méér puinfragmenten ontstaan. En neo's kunnen, als ze groot genoeg zijn, serieuze problemen veroorzaken als ze daadwerkelijk de aarde bereiken."

'Het is net bumperkleven: meestal gaat het goed'

Hoogleraar sterrenkunde Vincent Icke noemt de problemen die het ruimtepuin met zich mee brengt "zowel klein als groot". "Je kunt het prima vergelijken met bumperkleven. Over het algemeen gebeurt er niets, maar áls er iets gebeurt, dan vallen er doden."

Er bevinden zich netto miljoenen stukjes schroot in de ruimte. "De meeste hebben het formaat van een luciferknop", legt Icke uit. "Maar er zijn er ook honderden ter grootte van een bowlingbal. En tienduizenden met het formaat van een tennisbal."

De ruimte is "veel leger dan je je kunt voorstellen", beklemtoont Lucas Ellerbroek van de Universiteit van Amsterdam. "Maar inmiddels kun je wel spreken van een wildgroei aan bedrijven en landen die satellieten hebben gelanceerd." De wetenschapper rekent voor dat er pakweg 2000 actieve satellieten om de aarde zweven, net als nog eens 2000 afgedankte exemplaren en nog véél meer brokstukken daarvan.

"Het is gewoon een astronomische vuilnisbelt. Je kunt het vergelijken met een camping waar iedereen zonder enig plan zijn tentje neerzet. Hoe groot het terrein ook is, vroeg of laat krijg je last van de scheerlijnen van een ander."

Veel overleg, geen wetgeving

Ellerbroek ziet veel overeenkomsten met de aanpak van de klimaatproblemen waar de aardbewoners nu op allerlei fronten over bakkeleien. "Je hoort in de ruimtesector al jaren de roep: we hebben op aarde gezien hoe het uit de hand kan lopen als niemand de verantwoordelijkheid neemt."

Maar concreet is er nog steeds niets geregeld, terwijl de ESA het probleem al eind jaren tachtig voor het eerst op de internationale agenda zette. "Het voordeel van de ruimte is dat er nog geen mensen wonen. Maar laten we dit soort zaken vooral goed met elkaar afstemmen, voordat we in de nabije toekomst plekken buiten onze dampkring gaan koloniseren."

Ook de UvA-wetenschapper wijst op de grote gevaren die op de loer liggen als een belangrijke satelliet door ruimtepuin wordt geraakt. "Je wil er niet te lang bij stilstaan in hoeveel opzichten we qua communicatie en navigatie afhankelijk zijn van al die enorme objecten die rond de aarde zweven. En hoe kwetsbaar zij en dus ook wij eigenlijk zijn als dat soort apparatuur ooit serieus wordt geraakt door ruimteschroot."


bron: https://www.nu.nl/weekend/5688167/mens-er-in-ruimte-puinhoop-van-heeft-gemaakt.html